तुमच्या नंतर कुटुंबात वाद नको? इच्छापत्रातील या ५ गंभीर चुका टाळा

तुमच्या मनात कधी हा विचार आला आहे का की, ‘माझ्या नंतर माझ्या कुटुंबाचं काय होईल?’ किंवा ‘माझी संपत्ती योग्य लोकांपर्यंत पोहोचेल ना?’ अनेकदा, आपण या विचारांना बाजूला सारतो, कारण ते थोडे अवघड वाटू शकतात. पण, तुमच्या नंतर तुमच्या कुटुंबात संपत्तीवरून वाद होऊ नयेत, अशी तुमची इच्छा असेल तर इच्छापत्र (Will) हे सर्वात महत्त्वाचं पाऊल आहे. इच्छापत्र म्हणजे फक्त एक कागदाचा तुकडा नाही, तर ते तुमच्या कुटुंबाचं भविष्य सुरक्षित ठेवण्याचं, त्यांना आर्थिक अडचणींपासून वाचवण्याचं आणि तुमच्या इच्छेनुसार तुमच्या मालमत्तेचं योग्य वाटप करण्याचं एक कायदेशीर साधन आहे.

भारतात, जिथे कुटुंबातील नात्यांना खूप महत्त्व दिलं जातं, तिथे इच्छापत्रातील छोट्या चुकाही भविष्यात मोठे कायदेशीर आणि भावनिक वादळ निर्माण करू शकतात. याचा थेट परिणाम कुटुंबाच्या आर्थिक स्थितीवर होऊ शकतो, ज्यामुळे त्यांना लाखो रुपयांचा फटका बसू शकतो किंवा वर्षानुवर्षं कोर्टकचेऱ्या कराव्या लागू शकतात.

या लेखात, आपण अशा ५ गंभीर चुकांवर चर्चा करणार आहोत, ज्या भारतीय कुटुंबियांना इच्छापत्र लिहिताना कटाक्षाने टाळायलाच हव्यात. या चुका टाळून तुम्ही तुमच्या कुटुंबाला एक सुरक्षित आणि शांत भविष्य देऊ शकता. चला, तर मग जाणून घेऊया त्या चुका कोणत्या आहेत.

इच्छापत्र नसणे: सर्वात मोठी आणि महागडी चूक

तुम्हाला वाटेल की Will न करणे ही चूक कशी असू शकते? पण, हीच सर्वात मोठी आणि सर्वात महागडी चूक आहे, जी अनेक भारतीय कुटुंबे करतात. इच्छापत्र नसेल तर तुमच्या मृत्यूनंतर तुमच्या मालमत्तेचं काय होतं, हे पाहूया.

भारतीय कुटुंबांसाठी इच्छापत्र का आवश्यक आहे?

जेव्हा एखादी व्यक्ती Will न करता या जगातून जाते, तेव्हा तिच्या मालमत्तेचं वाटप वारसाहक्क कायद्यानुसार होतं. भारतात हिंदू उत्तराधिकार कायदा, मुस्लिम पर्सनल लॉ, ख्रिश्चन वारसा कायदा असे विविध वैयक्तिक कायदे आहेत. या कायद्यांनुसार, तुमच्या मालमत्तेचं वाटप तुमच्या इच्छेनुसार नाही, तर कायद्यात ठरवलेल्या नियमांनुसार होतं.

उदाहरणार्थ: समजा तुमच्या घरात एक घर आणि काही बचत आहे. जर तुम्ही Will केलं नसेल, तर कायद्यानुसार तुमच्या पत्नीला आणि मुलांना प्रत्येकी विशिष्ट हिस्सा मिळेल. कदाचित तुमची इच्छा वेगळी असेल, की एखाद्या विशिष्ट मुलाला जास्त वाटा मिळावा किंवा तुमच्या बहिणीला काहीतरी द्यावं, पण इच्छापत्र नसेल तर हे शक्य होत नाही. यामुळे तुमच्या मालमत्तेचं वाटप तुमच्या इच्छेविरुद्ध होतं आणि तुम्ही ज्यांना खरंच काही देऊ इच्छिता, ते वंचित राहू शकतात. याचा थेट अर्थ, तुमच्या मालमत्तेचं योग्य नियोजन न झाल्यामुळे होणारे आर्थिक नुकसान.

Will नसल्यास कुटुंबाला होणारा आर्थिक आणि भावनिक त्रास

इच्छापत्र नसल्यामुळे फक्त मालमत्तेचं वाटप तुमच्या इच्छेविरुद्ध होत नाही, तर कुटुंबाला अनेक आर्थिक आणि भावनिक त्रासांना सामोरं जावं लागतं.

लांबणारे कायदेशीर खटले आणि त्यांचा खर्च: जेव्हा इच्छापत्र नसतं, तेव्हा वारसांमध्ये मालमत्तेवरून वाद निर्माण होण्याची शक्यता खूप वाढते. मग हे वाद सोडवण्यासाठी कोर्टात वर्षानुवर्षं खटले चालतात. या खटल्यांसाठी वकील, कोर्ट फी आणि इतर खर्चापोटी लाखो रुपये खर्च होतात. हे पैसे तुमच्या कुटुंबाच्या कष्टाच्या कमाईतून जातात, जे त्यांना इतर चांगल्या कामांसाठी वापरता आले असते. एका मध्यमवर्गीय कुटुंबाला त्यांच्या वडिलांनी इच्छापत्र न केल्यामुळे, मालमत्तेच्या वाटपासाठी अनेक वर्षे कोर्टात खेटे घालावे लागले आणि सुमारे ५-१० लाख रुपये खर्च करावे लागले, तरीही वाद पूर्णपणे मिटला नाही.
कौटुंबिक संबंधांमध्ये निर्माण होणारे तणाव आणि दुरावा: मालमत्तेवरून होणारे वाद हे फक्त आर्थिक नसतात, ते कुटुंबातील नाती तोडतात. भाऊ-बहिणी, आई-मुले, चुलत भावंडं यांच्यात कटुता निर्माण होते. कधीकधी ही कटुता इतकी वाढते की आयुष्यभर बोलणंही बंद होतं. तुमच्या नंतर तुमच्या कुटुंबात असे वाद व्हावेत असं तुम्हाला नक्कीच वाटणार नाही.

त्यामुळे, Will न करणे ही केवळ एक साधी चूक नाही, तर तुमच्या कुटुंबासाठी मोठा आर्थिक आणि भावनिक फटका देणारी सर्वात गंभीर चूक आहे.

अस्पष्ट भाषा आणि अपूर्ण मालमत्ता तपशील

इच्छापत्र तयार करताना अनेक जण एक मोठी चूक करतात ती म्हणजे, मालमत्तेचं वर्णन किंवा लाभार्थींची नावं अस्पष्ट ठेवतात. यामुळे तुमच्यानंतर वाद निर्माण होतात आणि मालमत्तेच्या वाटपात मोठा आर्थिक गोंधळ होऊ शकतो.

मालमत्तेचे वर्णन कसे करावे (अचल आणि चल दोन्ही)

तुमच्या इच्छापत्रात तुम्ही कोणत्या मालमत्तेबद्दल बोलत आहात, हे अत्यंत स्पष्टपणे नमूद करणे आवश्यक आहे. अनेकदा लोक ‘माझे घर’ किंवा ‘माझी शेती’ असं लिहून मोकळे होतात, पण हे पुरेसं नसतं.

अचल मालमत्ता (उदा. घर, जमीन): घराचा पूर्ण पत्ता, सर्व्हे क्रमांक/गट क्रमांक, क्षेत्रफळ आणि मालमत्ता कुठे आहे (शहराचे/गावाचे नाव, जिल्हा) हे स्पष्ट लिहा. जर एकापेक्षा जास्त मालमत्ता असतील, तर प्रत्येकाचा तपशील वेगवेगळा द्या.
चल मालमत्ता (उदा. बँक खाती, गुंतवणूक, सोने): तुमच्या बँक खात्यांचे पूर्ण क्रमांक, बँकेचे नाव आणि शाखेचे नाव लिहा. तुमच्याकडे असलेले शेअर, म्युच्युअल फंड किंवा इतर गुंतवणुकीचे डीमॅट खाते क्रमांक, ब्रोकरचे नाव आणि गुंतवणुकीचे प्रकार स्पष्ट करा. सोन्याच्या दागिन्यांचे अंदाजे वजन किंवा वस्तूंचे विशिष्ट वर्णन (उदा. ‘१० तोळे सोन्याचा नेकलेस’) देणे महत्त्वाचे आहे.
डिजिटल मालमत्ता: आजकाल आपले अनेक महत्त्वाचे दस्तऐवज आणि गुंतवणुकी डिजिटल स्वरूपात असतात (उदा. ऑनलाइन बँक खाती, क्रिप्टोकरन्सी, सोशल मीडिया खाती). इच्छापत्रात यांचा स्पष्ट उल्लेख न केल्यास, तुमच्यानंतर तुमच्या कुटुंबियांना हे शोधण्यात किंवा वापरण्यात खूप अडचणी येतात, ज्यामुळे मोठे आर्थिक नुकसान होऊ शकते.

उदा. एका इच्छापत्रात ‘माझी सर्व शेती’ असे लिहिले होते. पण त्या व्यक्तीकडे वेगवेगळ्या ठिकाणी अनेक शेतजमिनी होत्या. इच्छापत्रात कोणत्या जमिनीचा उल्लेख आहे हे स्पष्ट नसल्यामुळे वारसांमध्ये मोठा वाद निर्माण झाला आणि अखेर हे प्रकरण कोर्टात गेले. यामुळे कुटुंबाला लाखो रुपयांचा कायदेशीर खर्च सोसावा लागला आणि जमिनीच्या वाटपाचा प्रश्न अनेक वर्षे रखडला.

लाभार्थींच्या नावातील चुका आणि गैरसमज

तुम्ही ज्या व्यक्तींना तुमची मालमत्ता देऊ इच्छिता (लाभार्थी), त्यांची नावेही अचूक आणि स्पष्ट असावी लागतात.

पूर्ण नावे आणि ओळख: फक्त ‘माझा मुलगा’ किंवा ‘माझी सून’ असे लिहिण्याऐवजी, ‘माझा मुलगा श्री. [लाभार्थीचे पूर्ण नाव], वय [वय], पत्ता [पूर्ण पत्ता]‘ असे लिहावे.
नातेसंबंध स्पष्ट करणे: लाभार्थीचा तुमच्याशी असलेला नातेसंबंध स्पष्ट करा. जर एकाच नावाची अनेक व्यक्ती असतील (उदा. दोन पुतण्यांची नावे सारखी), तर त्यांची ओळख पटवण्यासाठी काहीतरी विशिष्ट तपशील द्या (उदा. ‘माझा पुतण्या, जो माझ्या मोठ्या भावाचा मुलगा आहे’).
हिस्सा निश्चित करणे: जर तुम्ही मालमत्ता एकापेक्षा जास्त लोकांना देत असाल, तर प्रत्येकाला किती हिस्सा मिळणार आहे, हे स्पष्टपणे नमूद करा (उदा. ‘माझ्या घराचा ५०% हिस्सा माझ्या पत्नीला आणि उर्वरित ५०% माझ्या मुलाला’).

उदा. एका इच्छापत्रात ‘माझे घर मुलाला’ असे लिहिले होते, पण त्या व्यक्तीला दोन मुले होती. यामुळे दोघांमध्ये मोठा गैरसमज झाला आणि घराच्या मालकी हक्कावरून कोर्टात लांबलेला खटला सुरू झाला. या खटल्यामुळे घराची किंमत अर्धवट मिळाली आणि कुटुंबाला मानसिक त्रासही झाला. अस्पष्टतेमुळे होणारे हे नुकसान अनेकदा मोठ्या आर्थिक तोट्यात रूपांतरित होते.

योग्य साक्षीदारांचा अभाव किंवा त्यांची निवड

Will कितीही चांगलं लिहिलं असलं तरी, जर ते कायदेशीररित्या योग्य साक्षीदारांच्या उपस्थितीत तयार केलं नसेल, तर ते अवैध ठरू शकतं. ही एक सामान्य पण अत्यंत गंभीर चूक आहे, ज्यामुळे तुमच्या सर्व प्रयत्नांवर पाणी फिरू शकतं.

भारतीय कायद्यानुसार साक्षीदारांचे महत्त्व

Will कायदेशीररित्या वैध होण्यासाठी, त्यावर दोन साक्षीदारांच्या सह्या असणे अनिवार्य आहे. हे साक्षीदार कोण असावेत आणि त्यांची भूमिका काय असते, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे:

वय आणि मानसिक स्थिती: साक्षीदार १८ वर्षांपेक्षा जास्त वयाचे आणि मानसिकदृष्ट्या स्थिर असावे लागतात. त्यांना तुमच्या इच्छेनुसार, कोणत्याही दबावाशिवाय इच्छापत्रावर सही करण्याची क्षमता असावी.
लाभार्थी नसावेत: ही सर्वात महत्त्वाची अट आहे. ज्या व्यक्तीला तुम्ही तुमच्या इच्छापत्राद्वारे कोणतीही मालमत्ता देत आहात (म्हणजे लाभार्थी), ती व्यक्ती साक्षीदार असू नये. तसेच, लाभार्थीच्या कुटुंबातील व्यक्तीही शक्यतो साक्षीदार नसाव्यात, जेणेकरून भविष्यात कोणतेही कायदेशीर प्रश्न निर्माण होणार नाहीत.
एकाच वेळी उपस्थिती: तुम्ही जेव्हा इच्छापत्रावर सही करता, तेव्हा दोन्ही साक्षीदार त्याच वेळी तिथे उपस्थित असणे आवश्यक आहे आणि ते तुमच्यासमोर स्वाक्षरी करतात. तसेच, साक्षीदारही एकमेकांसमोर स्वाक्षरी करतात.

या नियमांचे पालन न केल्यास, इच्छापत्र कायदेशीररित्या अवैध ठरते आणि तुमच्या मृत्यूनंतर मालमत्तेचे वाटप पुन्हा वारसाहक्क कायद्यानुसार होते, ज्यामुळे तुमचे नियोजन व्यर्थ ठरते आणि कुटुंबाला मोठे नुकसान होते.

वारसदार किंवा त्यांच्या कुटुंबातील व्यक्तींना साक्षीदार बनवण्याची चूक

अनेकदा लोक सोयीसाठी आपल्याच मुलांना, पत्नीला किंवा इतर वारसदारांना साक्षीदार म्हणून सही करायला सांगतात. ही एक मोठी आणि महागडी चूक आहे.

त्साक्षीदार निवडताना अत्यंत काळजीपूर्वक विचार करा. असे दोन लोक निवडा जे तुमच्या इच्छापत्राचे लाभार्थी नाहीत आणि जे कायदेशीरदृष्ट्या पात्र आहेत.

इच्छापत्राचे नियमित Update न करणे

अनेक जण एकदा Will बनवतात आणि मग ते सुरक्षित ठेवून विसरून जातात. पण आयुष्य हे सतत बदलत असतं आणि त्यासोबतच तुमची मालमत्ता, कौटुंबिक परिस्थिती आणि इच्छाही बदलतात. इच्छापत्र नियमितपणे update न करणे ही एक मोठी आणि महागडी चूक ठरू शकते, ज्यामुळे तुमच्या मृत्यूनंतर कुटुंबाला आर्थिक आणि कायदेशीर अडचणींचा सामना करावा लागतो.

आयुष्यातील महत्त्वाचे बदल आणि त्यांचा इच्छापत्रावरील परिणाम

तुमच्या आयुष्यात घडणाऱ्या काही महत्त्वाच्या घटनांचा थेट परिणाम तुमच्या इच्छापत्रावर होतो. या बदलांनंतर इच्छापत्र तपासणे आणि आवश्यक असल्यास ते अपडेट करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे:

विवाह आणि घटस्फोट: नवीन विवाह केल्यास किंवा घटस्फोट घेतल्यास तुमच्या इच्छापत्रातील लाभार्थी आणि वारसांचे अधिकार बदलू शकतात. काही कायद्यांनुसार, विवाहामुळे जुने इच्छापत्र रद्दबातल होऊ शकते.
जन्म आणि मृत्यू: कुटुंबात नवीन सदस्याचा (उदा. मुलाचा, नातवाचा) जन्म झाल्यास किंवा एखाद्या लाभार्थीचा किंवा वारसदाराचा मृत्यू झाल्यास, तुम्हाला इच्छापत्र बदलावे लागते.
नवीन मालमत्ता खरेदी किंवा जुनी मालमत्ता विक्री: जर तुम्ही एखादी नवीन मालमत्ता (उदा. नवीन घर, जमीन, शेअर्स) खरेदी केली असेल आणि ती इच्छापत्रात नमूद केली नसेल, तर त्या मालमत्तेचे वाटप कायद्यानुसार होईल, तुमच्या इच्छेनुसार नाही. तसेच, जुनी मालमत्ता विकल्यास, इच्छापत्रात तिच्याबद्दलचा उल्लेख काढून टाकावा लागतो.
आर्थिक परिस्थितीत बदल: तुमच्या आर्थिक स्थितीत मोठे बदल झाल्यास, (उदा. खूप पैसा कमावला किंवा मोठा तोटा झाला), तर तुमच्या वारसदारांसाठीचे हिस्से पुन्हा तपासावे लागतात.

जुने इच्छापत्र नवीन परिस्थितीत किती महाग पडू शकते?

जुने आणि कालबाह्य इच्छापत्र तुमच्या कुटुंबासाठी अनेक प्रकारे आर्थिकदृष्ट्या महागडे ठरू शकते:

नवीन वारसांना वंचित ठेवणे: तुम्ही नंतर ज्या व्यक्तींना (उदा. नवीन मूल, दत्तक घेतलेले मूल) मालमत्ता देऊ इच्छिता, त्यांना Will अपडेट न केल्यामुळे काहीही मिळणार नाही.
मालमत्तेच्या वाटपात गुंतागुंत: जर तुमच्याकडे इच्छापत्रात नसलेली मालमत्ता असेल किंवा नमूद केलेली मालमत्ता आता तुमच्याकडे नसेल, तर मालमत्तेच्या वाटपात कायदेशीर गुंतागुंत निर्माण होते. यामुळे कुटुंबात गैरसमज आणि वाद निर्माण होतात, ज्याचा शेवट कोर्टात होतो.

त्यामुळे, आयुष्यातील महत्त्वाचे बदल घडल्यानंतर दर ५ वर्षांनी किंवा प्रत्येक मोठ्या जीवन घटनेनंतर तुमचे इच्छापत्र तपासा आणि आवश्यकतेनुसार अपडेट करा. ही सवय तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबाला भविष्यातील अनेक आर्थिक संकटांपासून वाचवेल.

वाचा: इच्छापत्र कसे लिहावे: नवशिक्यांसाठी सविस्तर मार्गदर्शक

फक्त ऑनलाइन साधनांवर पूर्णपणे अवलंबून राहणे

आजकाल अनेक गोष्टी ऑनलाइन झाल्या आहेत, तसेच इच्छापत्र बनवण्यासाठीही अनेक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म उपलब्ध आहेत. हे प्लॅटफॉर्म सोयीस्कर आणि कमी खर्चिक वाटू शकतात, पण फक्त या साधनांवर पूर्णपणे अवलंबून राहणे ही एक गंभीर चूक ठरू शकते, ज्यामुळे तुमच्या कुटुंबियांना मोठा आर्थिक फटका बसू शकतो.

ऑनलाइन इच्छापत्राचे फायदे आणि मर्यादा

ऑनलाइन Will तयार करण्याचे काही फायदे नक्कीच आहेत:

सुलभता: तुम्ही घरबसल्या कोणत्याही वेळी इच्छापत्र तयार करू शकता.
कमी खर्च: पारंपरिक वकिलांपेक्षा याचा खर्च कमी असू शकतो.

पण यासोबतच, त्याच्या काही महत्त्वाच्या मर्यादा आणि धोके आहेत, जे अनेक जण दुर्लक्षित करतात:

कायदेशीर गुंतागुंत हाताळण्यात अपुरे: ऑनलाइन टेम्पलेट्स सामान्य प्रकरणांसाठी ठीक असतात, पण जर तुमची मालमत्ता गुंतागुंतीची असेल (उदा. वडिलोपार्जित मालमत्ता, अनेक प्रकारच्या व्यवसायातील गुंतवणूक, परदेशात मालमत्ता), तर ते अपुरे पडू शकतात.
भारतीय कायद्यांची सखोल माहिती नसणे: अनेक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्ममध्ये भारतीय वारसा कायद्यांमधील बारकावे आणि वैयक्तिक कायद्यांमधील फरक (जसे की हिंदू, मुस्लिम, ख्रिश्चन) यांची सखोल माहिती नसते. यामुळे तुमच्या विशिष्ट परिस्थितीला लागू होणाऱ्या कायदेशीर तरतुदींकडे दुर्लक्ष होऊ शकते.
अचूकतेचा अभाव: तुम्ही भरलेली माहिती चुकीची असल्यास किंवा योग्य कायदेशीर भाषा वापरली नसल्यास, ऑनलाइन तयार केलेले इच्छापत्र अवैध ठरू शकते.

कधी व्यावसायिक कायदेशीर सल्ला आवश्यक आहे?

तुमचे कुटुंब भविष्यातील आर्थिक आणि कायदेशीर अडचणींपासून सुरक्षित राहावे यासाठी, काही विशिष्ट परिस्थितीत कायदेशीर तज्ज्ञाचा सल्ला घेणे अत्यंत आवश्यक आहे:

मोठी किंवा गुंतागुंतीची मालमत्ता: जर तुमच्याकडे अनेक प्रकारच्या मालमत्ता असतील (उदा. शेती, घर, व्यवसाय, शेअर्स, सोने) किंवा वडिलोपार्जित मालमत्ता असेल, तर वकिलाचा सल्ला घ्या.
अनिवासी भारतीय (NRI) किंवा विविध देशांमध्ये मालमत्ता: जर तुम्ही NRI असाल किंवा तुमची मालमत्ता एकापेक्षा जास्त देशांमध्ये असेल, तर आंतरराष्ट्रीय कायद्यांची माहिती असलेल्या तज्ज्ञाची मदत घेणे आवश्यक आहे.
कुटुंबात विशेष गरजा असलेले सदस्य: जर तुमच्या कुटुंबात विशेष गरजा असलेले (उदा. अपंग) सदस्य असतील आणि तुम्ही त्यांच्यासाठी विशेष तरतूद करू इच्छित असाल, तर कायदेशीर सल्ला महत्त्वाचा आहे.
दुसरा विवाह किंवा दत्तक घेतलेले मूल: अशा परिस्थितीत कायदेशीर गुंतागुंत वाढते आणि तज्ज्ञाची मदत आवश्यक असते.
विशिष्ट कर नियोजन (Tax Planning): जर तुम्हाला तुमच्या मालमत्तेच्या वारसाहक्कावर कमीत कमी कर लागावा असे वाटत असेल, तर कायदेशीर आणि आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.

ऑनलाइन साधने सोयीची असली तरी, तुमच्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित ठेवण्यासाठी, विशेषतः वर नमूद केलेल्या परिस्थितीत, एका अनुभवी वकिलाचा सल्ला घेणे ही सर्वात शहाणपणाची गोष्ट आहे. याने होणारा छोटा खर्च तुम्हाला भविष्यातील लाखो रुपयांच्या नुकसानीपासून वाचवू शकतो.

तुमच्या कुटुंबाचे भविष्य तुमच्या हातात

Will लिहिणे हे काही केवळ कायदेशीर सोपस्कार नाही, तर तुमच्या नंतर तुमच्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित ठेवण्याचा आणि त्यांना आर्थिक व भावनिक संकटांपासून वाचवण्याचा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. आपण या लेखात चर्चा केलेल्या ५ गंभीर चुका – इच्छापत्र न करणे, अस्पष्ट भाषा वापरणे, अयोग्य साक्षीदार निवडणे, इच्छापत्र अपडेट न करणे आणि केवळ ऑनलाइन साधनांवर पूर्णपणे अवलंबून राहणे – या भारतीय कुटुंबांना लाखो रुपयांचा आर्थिक फटका देऊ शकतात किंवा त्यांच्यात कौटुंबिक वाद निर्माण करू शकतात.

या चुका टाळून तुम्ही खात्री करू शकता की, तुमच्या नंतर तुमच्या मालमत्तेचे वाटप तुमच्या इच्छेनुसार होईल. यामुळे तुमच्या कुटुंबाला कोणत्याही कायदेशीर कटकटीला किंवा संघर्षाला सामोरे जावे लागणार नाही. आजच तुमच्या इच्छापत्राचे पुनरावलोकन करा किंवा ते तयार करण्याचा विचार करा. हे पाऊल तुमच्या प्रियजनांसाठी तुम्ही देऊ शकणारी सर्वात मोठी भेट ठरू शकते.

Disclaimer : या लेखातील माहिती केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी आणि शैक्षणिक उद्देशांसाठी दिली आहे. ही माहिती कोणत्याही प्रकारे कायदेशीर सल्ला मानली जाऊ नये. इच्छापत्र तयार करणे किंवा त्यात बदल करणे हे एक कायदेशीर कृत्य आहे आणि ते तुमच्या वैयक्तिक परिस्थितीवर अवलंबून असते.

तुमच्या विशिष्ट गरजा आणि परिस्थितीनुसार योग्य कायदेशीर सल्ला घेण्यासाठी, कृपया कायदेशीर तज्ज्ञ किंवा वकिलाचा सल्ला घ्या. कोणत्याही कायदेशीर निर्णयावर पोहोचण्यापूर्वी किंवा कृती करण्यापूर्वी पात्र वकिलाचा सल्ला घेणे अनिवार्य आहे. या लेखातील माहितीवर आधारित कोणत्याही थेट किंवा अप्रत्यक्ष कृतीसाठी लेखक किंवा प्रकाशक जबाबदार नाहीत.