आर्थिक नियोजनात ChatGPT : गेमचेंजर की फक्त एक ट्रेंड?

तुमच्या पैशाचे नियोजन करणे म्हणजे नेहमीच गुंतागुंतीचे आणि कंटाळवाणे काम वाटते का? अनेकदा आर्थिक सल्लागाराची फी परवडत नाही किंवा पुरेसा वेळही मिळत नाही. पण आता कल्पना करा की तुमच्याकडे एक असा “हुशार सहायक” आहे, जो तुम्हाला तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांपर्यंत पोहोचण्यास मदत करू शकतो.

अलिकडच्या काळात ChatGPT सारख्या आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) टूल्सनी व्यक्तिगत आर्थिक नियोजनाच्या जगात खळबळ उडवून दिली आहे. काहीजण याला गेम चेंजर मानतात, तर काहीजण फक्त एक नवीन ट्रेंड.

आर्थिक नियोजनात ChatGPT आपल्या भविष्याला कसे आकार देऊ शकते, याचा आपण सखोल विचार करणार आहोत. हे केवळ बजेटिंगपुरते मर्यादित नाही, तर गुंतवणुकीपासून ते कर नियोजनापर्यंतच्या अनेक पैलूंना स्पर्श करते. चला तर मग, तुमच्या आर्थिक नियोजनात AI ची खरी क्षमता समजून घेऊया.

ChatGPT – तुमच्या खिशातील आर्थिक सल्लागार

आधुनिक युगात तंत्रज्ञान आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहे, आणि आता ते आपल्या आर्थिक नियोजनातही क्रांती घडवत आहे. ChatGPT / AI हे याच बदलाचे एक प्रमुख उदाहरण आहे.

आर्थिक नियोजनातील AI ची भूमिका:

AI, म्हणजे आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स, हे एक असे तंत्रज्ञान आहे जे मशीनला मानवाप्रमाणे विचार करण्याची आणि शिकण्याची क्षमता देते. आर्थिक नियोजनात, AI चे आगमन म्हणजे पारंपारिक पद्धतींना एक मजबूत पर्याय उपलब्ध होण्यासारखे आहे. पूर्वी, लोकांना बजेट बनवण्यासाठी, गुंतवणुकीचा अभ्यास करण्यासाठी किंवा कर्जाची योजना करण्यासाठी बराच वेळ आणि मेहनत घ्यावी लागत असे. अनेकदा यासाठी आर्थिक सल्लागारांचा खर्चही खूप जास्त असायचा.

पण AI मुळे हे सर्व सोपे झाले आहे. ChatGPT सारखे AI टूल्स तुमच्या आर्थिक डेटाचे जलद विश्लेषण करू शकतात, विविध आर्थिक पर्यायांबद्दल माहिती देऊ शकतात, आणि तुमच्या प्रश्नांवर आधारित सल्ला देऊ शकतात. याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे वेग, उपलब्धता आणि कमी खर्च. तुम्हाला कधीही, कुठेही, तुमच्या प्रश्नांची उत्तरे मिळू शकतात, आणि तेही अगदी कमी किंवा शून्य खर्चात. हे AI टूल आर्थिक नियोजनाला केवळ मोठ्या कंपन्यांपुरते मर्यादित न ठेवता, सामान्यांसाठीही सहज उपलब्ध करून देत आहे.

ChatGPT आर्थिक नियोजनात कसे कार्य करते?

ChatGPT हे एक लार्ज लँग्वेज मॉडेल (LLM) आहे, जे तुम्ही दिलेल्या Prompts (सूचना) नुसार कार्य करते. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, तुम्ही ChatGPT ला तुमचे प्रश्न किंवा सूचना मजकूर स्वरूपात देता आणि ते त्या माहितीवर प्रक्रिया करून तुम्हाला उत्तरे, शिफारसी किंवा विश्लेषण देते.

उदाहरणार्थ, तुम्ही ChatGPT ला तुमचा मासिक पगार, खर्च, बचत आणि कर्जाची माहिती दिली, तर ते तुम्हाला तुमच्या सध्याच्या आर्थिक स्थितीचे विश्लेषण करून देऊ शकते. हे टूल Natural Language Processing (NLP) वापरते, ज्यामुळे ते मानवी भाषा समजू शकते आणि प्रतिसाद देऊ शकते. हे तुमच्या प्रश्नांवरून आवश्यक डेटा गोळा करते, त्याचे विश्लेषण करते आणि तुमच्या गरजेनुसार आर्थिक शिफारसी देते.

ChatGPT कसे कार्य करते हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे कारण तुम्ही जितके स्पष्ट आणि अचूक प्रॉम्प्ट द्याल, तितका चांगला प्रतिसाद तुम्हाला मिळेल. हे तुमच्यासाठी एक परस्परसंवादी साधन आहे, जिथे तुम्ही तुमच्या प्रश्नांद्वारे AI ला मार्गदर्शन करता. त्यामुळे, तुम्ही ChatGPT ला केवळ एक उत्तर देणारे मशीन न मानता, तुमच्या आर्थिक नियोजनातील एक हुशार सहायक म्हणून पाहू शकता.

५०/३०/२० नियम आणि त्यापलीकडे: भारतीय संदर्भात ChatGPT चा वापर

आपल्या आर्थिक नियोजनाची सुरुवात अनेकदा बजेटिंगपासून होते आणि यासाठी ५०/३०/२० नियम हा एक उत्तम मार्गदर्शक आहे. पण केवळ बजेटिंगच नव्हे, तर भारतीय कुटुंबांच्या अनेक महत्त्वाच्या आर्थिक गरजांसाठी ChatGPT कसे उपयुक्त ठरू शकते, हे आपण आता पाहूया.

५०/३०/२० नियम – एक बजेटिंगची गुरुकिल्ली:

हा नियम अत्यंत सोपा आणि प्रभावी आहे. तुमच्या निव्वळ मासिक उत्पन्नाचे (Net Monthly Income) तीन भागांमध्ये विभाजन करणे यात अपेक्षित आहे:

५०% गरजा (Needs): यात तुमचे अत्यावश्यक खर्च येतात, जसे की घरभाडे/कर्जाचा हप्ता, किराणा, वीज बिल, मुलांची शाळेची फी, सार्वजनिक वाहतूक खर्च. हे असे खर्च आहेत जे टाळता येत नाहीत.
३०% इच्छा (Wants): हे असे खर्च आहेत जे तुमच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारतात पण ज्यांच्याशिवाय तुम्ही जगू शकता. उदा. बाहेर जेवायला जाणे, चित्रपट पाहणे, नवीन गॅजेट्स खरेदी करणे, सुट्ट्यांवर जाणे, मनोरंजनाचे खर्च.
२०% बचत/गुंतवणूक (Savings/Investments): हा भाग तुमच्या आर्थिक भविष्यासाठी महत्त्वाचा आहे. यात आपत्कालीन निधी (Emergency Fund), सेवानिवृत्तीसाठी बचत, गुंतवणुकीचे पर्याय (उदा. म्युच्युअल फंड, ELSS), किंवा कर्जाची लवकर परतफेड करणे यांचा समावेश होतो.

ChatGPT ला तुम्ही तुमचा मासिक पगार, तुमचे निश्चित आणि बदलते खर्च याची माहिती देऊन, हा नियम तुमच्यासाठी कसा लागू होतो हे विचारू शकता. उदाहरणार्थ, तुम्ही ChatGPT ला सांगू शकता: “माझा मासिक पगार ₹५०,००० आहे. माझे घरभाडे ₹१५,०००, किराणा ₹८,०००, वीज बिल ₹२,००० आहे. ५०/३०/२० नियमानुसार मी माझ्या पैशाचे नियोजन कसे करावे?” ChatGPT तुम्हाला तुमच्या खर्चाचे वर्गीकरण करून देईल आणि प्रत्येक श्रेणीसाठी किती रक्कम बाजूला ठेवावी लागेल, याची स्पष्ट कल्पना देईल.

Read : ChatGPT Fixed This Author’s Finances: ‘Total Clarity Over Money’ With ‘Just 7 Prompts’

भारतीय गुंतवणुकीचे पर्याय आणि ChatGPT:

बजेटिंगनंतरचा महत्त्वाचा टप्पा म्हणजे बचत केलेली रक्कम योग्य ठिकाणी गुंतवणे. भारतीय गुंतवणुकीचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत आणि ChatGPT तुम्हाला योग्य निवड करण्यास मदत करू शकते:

ELSS (Equity Linked Savings Scheme): हे म्युच्युअल फंड आहेत जे कर बचतीचा लाभ देतात (कलम 80C अंतर्गत). ChatGPT ला तुम्ही “ELSS म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक कशी करावी आणि त्याचे फायदे काय आहेत?” असे विचारू शकता.
PPF (Public Provident Fund): दीर्घकालीन बचतीसाठी हा एक सुरक्षित आणि करमुक्त पर्याय आहे. “PPF मध्ये गुंतवणूक करण्याचे नियम काय आहेत आणि किती वर्षांसाठी पैसे गुंतवावे लागतात?” अशा प्रश्नांची उत्तरे तुम्हाला ChatGPT कडून मिळू शकतात.
सुकन्या समृद्धी योजना (SSY): मुलींच्या भविष्यासाठी ही एक उत्कृष्ट सरकारी योजना आहे. “सुकन्या समृद्धी योजनेबद्दल माहिती द्या आणि यात गुंतवणूक करण्यासाठी काय कागदपत्रे लागतात?” असे तुम्ही विचारू शकता.
म्युच्युअल फंड (SIPs): सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) द्वारे म्युच्युअल फंडांमध्ये नियमितपणे गुंतवणूक करणे खूप फायदेशीर ठरू शकते. तुम्ही ChatGPT ला “माझ्या वयाच्या ३० व्या वर्षी ₹५० लाखांचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी दरमहा किती SIP करावी लागेल?” असे विचारू शकता.

ChatGPT तुम्हाला या पर्यायांबद्दल मूलभूत माहिती देईल, पण लक्षात ठेवा, गुंतवणुकीचा अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी तज्ञाचा सल्ला घेणे नेहमीच शहाणपणाचे ठरते.

आपत्कालीन निधी आणि कर्ज व्यवस्थापन:

आर्थिक नियोजनात आपत्कालीन निधी (Emergency Fund) असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, विशेषतः भारतीय कुटुंबांसाठी जिथे अचानक उद्भवणारे वैद्यकीय खर्च किंवा नोकरी जाण्याची भीती सामान्य आहे. किमान ६-१२ महिन्यांच्या खर्चाची रक्कम आपत्कालीन निधी म्हणून बाजूला ठेवणे आवश्यक आहे. तुम्ही ChatGPT ला “माझ्या मासिक खर्चाच्या आधारे किती आपत्कालीन निधी तयार करावा लागेल आणि तो कुठे ठेवावा?” असे विचारू शकता.

आमचा Emergency Fund Calculator वापरू शकता तोही फ्री मध्ये

तसेच, कर्ज व्यवस्थापन (Debt Management) हा आर्थिक स्थिरतेचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. क्रेडिट कार्डचे कर्ज, वैयक्तिक कर्ज किंवा गृहकर्ज यांवरून बाहेर पडण्यासाठी ChatGPT तुम्हाला विविध रणनीती सुचवू शकते. उदाहरणार्थ, तुम्ही ChatGPT ला “₹२ लाखांच्या क्रेडिट कार्ड कर्जावर १८% व्याज असल्यास ते लवकरात लवकर कसे फेडावे?” किंवा “माझ्या गृहकर्जाचा हप्ता (EMI) कमी करण्यासाठी काय पर्याय आहेत?” असे विचारू शकता. ChatGPT तुम्हाला ‘डेट स्नोबॉल’ किंवा ‘डेट अव्हलॉन्च’ यांसारख्या पद्धती समजावून सांगेल.

तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांसाठी प्रगत ChatGPT Prompts

ChatGPT केवळ बजेटिंगपुरते मर्यादित नाही, तर तुमच्या मोठ्या आणि दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टांसाठीही ते एक मौल्यवान साधन ठरू शकते. योग्य प्रॉम्प्ट्स वापरून तुम्ही या AI चा पुरेपूर फायदा घेऊ शकता.

घराचे स्वप्न आणि सेवानिवृत्तीचे नियोजन:

अनेक भारतीयांचे स्वतःच्या घराचे स्वप्न असते. घराची खरेदी हा आयुष्यातील एक मोठा आर्थिक निर्णय असतो. ChatGPT तुम्हाला या प्रक्रियेत मदत करू शकते:

गृहकर्ज (Home Loan EMI) नियोजन: “मी ₹६० लाखांचे गृहकर्ज ९% व्याजाने २० वर्षांसाठी घेतल्यास माझा मासिक हप्ता (EMI) किती असेल? आणि हे कर्ज लवकर फेडण्यासाठी मी काय करू शकतो?” तुम्ही असे विचारल्यास ChatGPT तुम्हाला अंदाजे EMI सांगेल आणि अतिरिक्त पेमेंट किंवा टेन्योर कमी करण्याच्या पर्यायांवर माहिती देईल.
डाउन पेमेंटसाठी बचत: “पुढील ५ वर्षांत ₹१ कोटींच्या घरासाठी ₹२० लाख डाउन पेमेंट जमा करण्यासाठी मी दरमहा किती बचत करायला हवी?” असे विचारून तुम्ही तुमच्या बचतीचे उद्दिष्ट निश्चित करू शकता.

सेवानिवृत्तीचे नियोजन (Retirement Planning) ही तरुण वयातच सुरू करण्याची एक महत्त्वाची बाब आहे. भारतासारख्या देशात सामाजिक सुरक्षा कमी असल्यामुळे स्वतःची आर्थिक तरतूद करणे आवश्यक आहे:

“माझ्या सध्याच्या वयात (उदा. ३० वर्षे) सेवानिवृत्तीनंतर (उदा. ६० वर्षे) मला दरमहा ₹५०,००० खर्च अपेक्षित असल्यास, महागाई विचारात घेऊन मला किती निधीची गरज असेल आणि त्यासाठी मी कोणत्या पर्यायांमध्ये (उदा. NPS, EPF, म्युच्युअल फंड) गुंतवणूक करावी?” ChatGPT तुम्हाला सेवानिवृत्ती निधीचा एक अंदाज देईल आणि संबंधित पर्यायांची माहिती देईल.
निवृत्तीनंतरचे खर्च: “निवृत्तीनंतर भारतात सामान्यतः कोणत्या प्रकारच्या खर्चाची अपेक्षा असते आणि ते कसे व्यवस्थापित करावे?”

कर नियोजन आणि आर्थिक आरोग्य तपासणी:

कर नियोजन हे भारतीय आर्थिक नियोजनाचा अविभाज्य भाग आहे. योग्य कर नियोजनामुळे तुम्ही कायद्याच्या चौकटीत राहून तुमचे उत्पन्न वाढवू शकता:

आयकर वाचवण्यासाठी (Income Tax Savings): “आयकर कलम 80C अंतर्गत मला कोणत्या पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करून कर वाचवता येईल?” किंवा “गृहकर्जावरील व्याजावर कर सूट कशी मिळते?” अशा प्रश्नांसाठी तुम्ही ChatGPT चा वापर करू शकता. हे तुम्हाला ELSS, PPF, लाइफ इन्शुरन्स प्रीमियम, गृहकर्जाचे मूळ परतफेड यांसारख्या पर्यायांची माहिती देईल.
विविध कलमांबद्दल माहिती: “आयकर कलम 80D (आरोग्य विमा), 80TTA (बचत खात्यावरील व्याज) आणि 80G (देणगी) बद्दल सविस्तर माहिती द्या.”

तुमच्या एकूण आर्थिक आरोग्याचे विश्लेषण करण्यासाठीही ChatGPT उपयुक्त आहे. तुम्ही तुमच्या सर्व आर्थिक बाबींची माहिती देऊन त्याला “माझ्या सध्याच्या आर्थिक आरोग्याचे मूल्यांकन करा आणि सुधारण्यासाठी काही शिफारसी द्या” असे विचारू शकता. हे तुम्हाला तुमच्या उत्पन्न आणि खर्चाचे प्रमाण, Debt-to-Income Ratio आणि बचत दराचे विश्लेषण करून एक चित्र देईल. अर्थात, हे केवळ एक प्राथमिक विश्लेषण असेल आणि सखोल तपासणीसाठी तुम्हाला तज्ञाची मदत घ्यावी लागेल.

ChatGPT च्या मर्यादा आणि मानवी सल्लागाराचे महत्त्व

ChatGPT आर्थिक नियोजनात कितीही उपयुक्त असले, तरी त्याचे काही मर्यादा आणि धोके आहेत, जे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. पूर्णपणे AI वर अवलंबून राहण्याऐवजी, त्याचा एक पूरक साधन म्हणून वापर करणे शहाणपणाचे ठरते.

AI च्या मर्यादा आणि धोके:

Data Privacy आणि सुरक्षा : तुम्ही ChatGPT ला तुमच्या आर्थिक माहितीबद्दल प्रश्न विचारता तेव्हा तुमच्या गोपनीय डेटाची सुरक्षितता हा महत्त्वाचा मुद्दा असतो. संवेदनशील माहिती शेअर करताना नेहमी सावधगिरी बाळगावी. ChatGPT ची सुरक्षा प्रणाली मजबूत असली तरी, ऑनलाइन कोणतीही गोष्ट १००% सुरक्षित नसते.
भावना आणि वैयक्तिक परिस्थिती समजून घेण्याची मर्यादा: AI मध्ये मानवी भावना, नैतिक निर्णय किंवा तुमच्या कुटुंबाची अद्वितीय आर्थिक परिस्थिती (उदा. एखाद्या सदस्याची दीर्घकालीन आजारपण, पारंपारिक मालमत्तेचे प्रश्न) समजून घेण्याची क्षमता नसते. ते केवळ तुमच्या इनपुटवर आधारित माहिती देते, जी नेहमीच तुमच्या वैयक्तिक गरजेनुसार पूर्णपणे योग्य नसू शकते.
“AI हेलुसिनेशन्स” (गलत माहिती) ची शक्यता: कधीकधी ChatGPT चुकीची किंवा कालबाह्य माहिती देऊ शकते, ज्याला “AI हेलुसिनेशन्स” म्हणतात. आर्थिक निर्णयांमध्ये ही चुकीची माहिती खूप धोकादायक ठरू शकते. त्यामुळे ChatGPT ने दिलेल्या माहितीची पडताळणी करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
कायदेशीर आणि करविषयक गुंतागुंत: Tax Laws आणि आर्थिक नियम खूप गुंतागुंतीचे आणि वारंवार बदलणारे असतात. AI जरी माहिती देऊ शकत असले तरी, कायद्याच्या बारीक तपशिलात जाऊन वैयक्तिक सल्ला देण्यासाठी ते सक्षम नाही.

मानवी आर्थिक सल्लागाराचे महत्त्व:

ChatGPT एक उत्कृष्ट ‘माहिती सहायक’ असले तरी, मानवी आर्थिक सल्लागाराची भूमिका आजही अनमोल आहे.

सखोल वैयक्तिक समज: एक मानव सल्लागार तुमच्या भावना, जोखीम घेण्याची क्षमता, भविष्यातील अनपेक्षित घटना आणि तुमच्या कुटुंबाची एकूण पार्श्वभूमी समजू शकतो. ते तुमच्या भावनिक गरजांनुसार सल्ला देऊ शकतात.
गुंतागुंतीचे कायदेशीर आणि करविषयक मार्गदर्शन: आर्थिक सल्लागार भारतीय कर कायद्यातील नवीनतम बदलांची माहिती ठेवतात आणि तुमच्या विशिष्ट परिस्थितीत कोणता पर्याय सर्वात फायदेशीर ठरेल यावर अचूक मार्गदर्शन करू शकतात.
जबाबदारी आणि विश्वास: मानवी सल्लागाराची त्यांच्या सल्ल्यासाठी व्यावसायिक जबाबदारी असते. त्यांच्यासोबत विश्वास आणि नातेसंबंध निर्माण होतात, जे AI सोबत शक्य नाही.
संकटात भावनिक आधार: जेव्हा बाजारात अस्थिरता येते किंवा एखादी आर्थिक आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवते, तेव्हा मानवी सल्लागार तुम्हाला भावनिक आधार देऊ शकतात आणि योग्य निर्णय घेण्यासाठी मार्गदर्शन करू शकतात.

त्यामुळे, ChatGPT ला तुमच्या आर्थिक नियोजनाचा एकमेव आधार न मानता, त्याला तुमच्या मानवी सल्लागाराचा एक पूरक म्हणून वापरा. ChatGPT कडून प्राथमिक माहिती आणि कल्पना घ्या, पण महत्त्वाचे आणि गुंतागुंतीचे निर्णय घेताना नेहमी एका पात्र आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या. हा एक संतुलित दृष्टिकोन आहे जो तुम्हाला आर्थिक दृष्ट्या सक्षम बनवेल.

ChatGPT आणि तुमच्या आर्थिक प्रवासाची दिशा

थोडक्यात सांगायचे झाल्यास, ChatGPT हे भारतीय नागरिकांना त्यांच्या आर्थिक नियोजनात एक शक्तिशाली आणि सुलभ साधन म्हणून नक्कीच मदत करू शकते. बजेटिंगचे सोपे नियम समजून घेण्यापासून ते भारतीय गुंतवणुकीचे विविध पर्याय (ELSS, PPF, SIPs) जाणून घेण्यापर्यंत, आणि महत्त्वाच्या आर्थिक उद्दिष्टांसाठी (घर, सेवानिवृत्ती) योजना बनवण्यासाठी हे तुम्हाला माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यासाठी सक्षम करते. हे केवळ एक ‘नवीन साधन’ नसून, योग्य प्रकारे वापरल्यास ते तुमच्या आर्थिक प्रवासात ‘गेम चेंजर’ ठरू शकते.

हे टूल तुम्हाला आर्थिक माहिती शोधण्यात, तिचे विश्लेषण करण्यात आणि प्राथमिक योजना तयार करण्यात वेळ वाचवून खूप मदत करते. यामुळे तुम्ही अधिक माहितीपूर्ण आणि जागरूक आर्थिक निर्णय घेऊ शकता.

पण लक्षात ठेवा, हे फक्त एक साधन आहे. ChatGPT ने दिलेल्या माहितीचा आधार घ्या, त्यावर स्वतः संशोधन करा आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, तुमच्या विशिष्ट आर्थिक परिस्थितीसाठी आणि मोठ्या आर्थिक निर्णयांसाठी गरज वाटल्यास एका पात्र आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या. मानवी सल्लागाराचा अनुभव, वैयक्तिक समज आणि कायदेशीर जबाबदारी AI बदलू शकत नाही.

आजच तुमच्या आर्थिक स्वातंत्र्याच्या दिशेने पहिले पाऊल टाका. ChatGPT चा एक हुशार सहायक म्हणून वापर करून आणि मानवी कौशल्याची जोड देऊन, तुम्ही एक मजबूत आणि स्थिर आर्थिक भविष्य घडवू शकता. तर, तुम्ही तुमच्या आर्थिक नियोजनात ChatGPT वापरण्यास तयार आहात का?

Disclaimer: या ब्लॉगवरील माहिती केवळ सामान्य मार्गदर्शनासाठी आहे आणि ती व्यावसायिक आर्थिक सल्ला मानली जाऊ नये. ChatGPT किंवा इतर कोणत्याही AI साधनाद्वारे दिलेली माहिती अंतिम आर्थिक सल्ला नाही. तुमच्या विशिष्ट आर्थिक गरजा आणि परिस्थितीनुसार निर्णय घेण्यासाठी नेहमीच प्रमाणित आर्थिक सल्लागार किंवा तज्ञाचा सल्ला घ्यावा. कोणतीही गुंतवणूक किंवा आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी स्वतःचे संशोधन करणे महत्त्वाचे आहे.