GOLD हे गुंतवणूकदारांच्या पसंतीचा विकल्प कायमच असतो, जे धन आणि सुरक्षिततेचे प्रतीक मानले जाते. उत्सव, लग्न आणि विविध सणांच्या वेळी सोने खरेदी करणे ही परंपरा आहे. मात्र, फिजिकल सोन्यात गुंतवणूक करणे हे अनेक अडचणींशी संबंधित आहे, जसे की साठवणूकीचा प्रश्न, देखभाल आणि शुद्धता. 2025 मध्ये, तंत्रज्ञानातील प्रगती आणि वित्तीय नियमनांमधील बदलांमुळे, सोन्यात गुंतवणूक करण्याचे नवीन, अभौतिक पर्याय उपलब्ध झाले आहेत. हे पर्याय भौतिक सोन्यापेक्षा अधिक सोयीस्कर, वाढते आणि कमी जोखमीचे आहेत. या आर्टिकलमध्ये, आम्ही आधुनिक पर्याय तपासणार आहोत जे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या पोर्टफोलिओला विविधता आणण्यास मदत करू शकते.
2025 मध्ये सोने आहे एक सर्वोत्तम गुंतवणुकीचा पर्याय
2025 मध्ये, जागतिक आणि भारतीय गुंतवणूकदारांना भू-राजकीय तणाव आणि व्यापार अनिश्चिततेसारख्या आर्थिक आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे. अशा काळात सोने, एक सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून, स्थिरता प्रदान करते. वर्ल्ड गोल्ड काउन्सिल नुसार, आर्थिक अनिश्चिततेमुळे सोन्याची मागणी वाढते, त्यामुळे किरकोळ आणि संस्थात्मक गुंतवणूकदारांना ते आकर्षित करते.
सोने महागाईविरुद्ध प्रभावी संरक्षण आहे. महागाईमुळे खरेदी शक्ती कमी होते, तेंव्हा सोन्याचे दर वाढतात आणिआपली संपत्ती जपतात. हे विशेषतः महत्त्वाचे आहे कारण फेडरल रिझर्व्हसारख्या मध्यवर्ती बँका मॉनेटरी धोरणे समायोजित करतात, ज्याचा करन्सी मूल्यांवर परिणाम होतो.
सोन्याची संपत्ती जपण्याची ऐतिहासिक भूमिका शतकानुशतके आहे, ज्यामुळे आर्थिक अस्थिरतेत ते विश्वासार्ह ठरते. 2025 मध्ये, यू.एस. व्याजदर कपात आणि गोल्डमन सॅक्सने अंदाज व्यक्त केला आहे की सोन्याच्या किंमती ₹2,57,300 प्रति ट्रॉय औंसपर्यंत पोहोचू शकतात. ज्यामुळे भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी सोने अधिक आकर्षक बनते.
Read : Nifty 50 vs Gold from 2015-2025
फिजिकल सोन्यापलीकडे का जावे…
भौतिक सोने, जसे की दागिने किंवा नाणी, भारतात लोकप्रिय आहे, परंतु त्याच्या मर्यादा आहेत. फिजिकल सोन्याचे तोटे यामध्ये उच्च निर्माण खर्च आणि साठवणुकीसाठी सुरक्षित जागेची गरज समाविष्ट आहे. यामुळे गुंतवणूकदारांना अतिरिक्त खर्च आणि जोखीम सहन करावी लागते, जे दीर्घकालीन परताव्यावर परिणाम करू शकते.
भौतिक सोने साठवणे महाग आणि धोकादायक आहे. घरी ठेवल्यास चोरीचा धोका असतो, तर बँक लॉकर किंवा खाजगी वॉल्टसाठी नियमित शुल्क भरावे लागते. हे खर्च, विशेषतः विमा आणि देखभालीसह, गुंतवणुकीचे मूल्य कमी करू शकतात, ज्यामुळे रिटर्न्स प्रभावित होतात.
भौतिक सोने तातडीने विकणे कठीण आहे, कारण योग्य खरेदीदार शोधणे आणि वाहतूक करणे वेळखाऊ आहे. शिवाय, बाजारात मिश्रित किंवा कमी शुद्धतेचे सोने असू शकते, ज्यासाठी शुद्धता तपासणी आवश्यक आहे. या जोखमी टाळण्यासाठी, सोन्यामध्ये गुंतवणुकीचे नवीन पर्याय विचारात घेणे फायदेशीर आहे, जे अधिक सोयीस्कर आणि सुरक्षित आहेत.
Digital Gold | डिजिटल सोने
डिजिटल सोने म्हणजे ऑनलाइन सोने खरेदी करणे, जे विक्रेत्याद्वारे सुरक्षित वॉल्टमध्ये साठवले जाते. गुंतवणूकदारांना फिजिकल सोने ठेवण्याची गरज नसते; त्यांना फक्त डिजिटल स्वरूपात मालकी मिळते. हे 24K शुद्ध सोने असते, जे कधीही विकले किंवा भौतिक स्वरूपात रूपांतरित केले जाऊ शकते. ही प्रक्रिया मोबाइल अँप्सद्वारे सुलभ आणि त्वरित करता येते.
भारतात डिजिटल सोने गुंतवणूक सुलभ करणारे अनेक प्लॅटफॉर्म्स आहेत, जसे की Paytm, PhonePe, आणि Google Pay, तसेच MMTC-PAMP, SafeGold आणि Augmont Gold. हे प्लॅटफॉर्म्स गुंतवणूक सुरू करण्याची सुविधा देतात.
डिजिटल प्लॅटफॉर्म्स गुंतवणूकदारांना सुरक्षित वॉल्टमध्ये साठवलेल्या बुलियनचे फ्रकॅशनल सोने खरेदी करण्याची संधी देतात. हे मॉडेल लहान प्रमाणात सोने खरेदी आणि विक्रीसाठी चांगले आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदार त्यांच्या बजेटनुसार गुंतवणूक करू शकतात. बाजारातील चढ-उतारांचा फायदा घेण्यासाठी हे उपयुक्त आहे.
ही प्लॅटफॉर्म्स KYC नियमांचे पालन करतात, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांची ओळख पडताळली जाते. सोने विम्याच्या संरक्षणाखाली वॉल्टमध्ये साठवले जाते. गुंतवणूकदार कधीही सोने विकू शकतात, डिजिटल सोने भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी सोन्याच्या गुंतवणुकीला सोयीस्कर आणि सुरक्षित बनवते, ज्यामुळे पोर्टफोलिओ मध्ये डायव्हर्सिफिकेशन साध्य होते.
GOLD ETFs | गोल्ड एक्सचेंज ट्रेडेड फंड्स
भारतात Gold ETFs फिजिकल सोन्याचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या युनिट्स ऑफर करतात, जे स्टॉक एक्सचेंजवर शेअर्सप्रमाणे ट्रेड केले जाऊ शकतात. प्रत्येक युनिट 1 ग्रॅम सोन्याशी जोडलेले असतो, जे सुरक्षित वॉल्टमध्ये साठवले जाते. हे भौतिक सोने ठेवण्याची गरज काढून टाकते आणि बाजारातील चढ-उतारांचा फायदा घेण्यासाठी लवचिकता देते.
गोल्ड ETF मध्ये कमी एक्सपेन्स रेशो असतो, जे दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी फायदेशीर आहे. लिक्विड गोल्ड गुंतवणूक म्हणून, हे इंट्राडे तरलता प्रदान करते, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांना स्टॉक एक्सचेंजच्या वेळेत कधीही खरेदी किंवा विक्री करता येते. यामुळे तातडीच्या गरजा पूर्ण करणे सोपे होते.
सोने ETF मध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी डिमॅट खाते आवश्यक आहे. गुंतवणूकदार NSE किंवा BSEच्या ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सद्वारे, जसे की Zerodha किंवा Upstox, युनिट्स खरेदी करू शकतात. यासाठी ब्रोकरेज खाते आणि बाजारातील मूलभूत समज असणे गरजेचे आहे.
सोन्याचे ETF भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी सोन्याच्या गुंतवणुकीला सोपे आणि किफायतशीर बनवतात.
Gold Mutual Funds | गोल्ड म्युच्युअल फंड्स
Gold म्युच्युअल फंड्स हे गोल्ड फंड ऑफ फंडस् आणि गोल्ड ETFs मध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या योजनांचा समावेश आहे. या फंड्सचा उद्देश गुंतवणूकदारांना फिजिकल सोन्याशिवाय सोन्याच्या किंमतीतील वाढीचा लाभ देणे आहे. हे व्यवस्थापित फंड्स बाजारातील चढ-उतारांवर आधारित परतावा देतात.
या फंड्सची कामगिरी नेट असेट व्हॅल्यू (NAV) आणि एक्सपेन्स रेशो तुलनेद्वारे मोजली जाते. परंतु गोल्ड म्युच्युअल फंड्सचा एक्सपेन्स रेशो ETF पेक्षा थोडे जास्त असतो, त्यामुळे रिटर्न्स प्रभावित होऊ शकतात.
भौतिक सोने किंवा थेट ETF निवडण्याऐवजी हे फंड दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांसाठी, ज्यांना विविधता आणि व्यवस्थापनची सोय हवी आहे, त्यांना योग्य आहेत. सोन्याच्या किमतीतील अस्थिरता आणि फंड मॅनेजमेंटवर अवलंबून आहे, ज्यामुळे जोखीम सहन करू शकणाऱ्यांसाठीच हे पर्याय आहेत. या फंड्समुळे सोन्याची गुंतवणूक सोपी आणि सुरक्षित बनते.
Read : Best Gold Mutual Funds
Sovereign Gold Bonds | सोव्हरिन गोल्ड बॉन्ड्स (SGBs)
2025 मध्ये भारतीय सरकारने नवीन सोव्हरिन गोल्ड बॉन्ड्स ट्रँचेस जारी करणे थांबवले आहे. तरीही, जुन्या SGBs, ज्या स्टॉक एक्सचेंजवर सूचीबद्ध झाल्या आहेत, त्या सेकंडरी मार्केटमधून खरेदी करता येतात. हे बॉन्ड्स बाजारभावानुसार डिस्काउंट किंवा प्रीमियमवर उपलब्ध असतात.
सेकंडरी मार्केटमध्ये SGBs ची लिक्विडिटी कमी असते, त्यामुळे खरेदी-विक्रीत उच्च प्रभाव खर्च आणि किंमतीतील अडचणी येऊ शकतात, म्हणून गुंतवणूकदारांनी ट्रेडिंग व्हॉल्यूम तपासावे.
SGBs वर मॅच्युरिटीपर्यंतच्या भांडवली नफ्यावर करसवलत मिळते, परंतु सेकंडरी मार्केटमधील विक्रीवरील नफ्यावर कर लागू होतो (3 वर्षांपेक्षा जास्त कालावधी ठेवल्यास 20% इंडेक्सेशनसह; अन्यथा, गुंतवणूकदाराच्या कर स्लॅबनुसार); 2.5% व्याजदर हा मूळ इश्यू किंमतीवर मिळतो आणि तो करपात्र आहे.
सेकंडरी मार्केटमध्ये SGBs खरेदी करणारे गुंतवणूकदार 2.5% वार्षिक व्याज मिळवण्यास पात्र असतात, परंतु प्रीमियमवर खरेदी केल्यास प्रभावी परतावा कमी होऊ शकतो.
SGB सेकंडरी मार्केट मधून Zerodha, Groww, आणि ICICI Direct सारख्या ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्सवर SGBs खरेदी करता येतात. डिमॅट खात्याद्वारे NSE किंवा BSE वर हे बॉन्ड्स उपलब्ध असतात. SGBs सेकंडरी मार्केटमधून भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी कर सवलती आणि स्थिर व्याजासह चांगली संधी देतात.
गुंतवणुकीचा निर्णय आता तुमच्या हातात आहे!
सोन्याची गुंतवणूक पारंपरिक भौतिक स्वरूपातून डिजिटल, ETF, SGB आणि म्युच्युअल फंड्सपर्यंत विकसित झाली आहे. वैयक्तिक ध्येये आणि जोखीम सहनशीलता यांच्याशी गुंतवणूक जुळवली जाऊ शकते. सोन्याच्या विविध पर्यायांमुळे सुरक्षितता आणि संभाव्य परतावा यांचा समावेश होतो.
Disclaimer: ही माहिती केवळ शैक्षणिक उद्देशाने आहे. नेहमीच पात्र आर्थिक सल्लागाराचीमदद घ्या, अन्यथा, कोणतेही आर्थिक निर्णय, गुंतवणूकीय निर्णय, व्यापारीक निर्णय किंवा वित्तीय बाजारांशी संबंधित कोणतेही निर्णय (शेअर मार्केट, क्रिप्टो इ.) घेण्यापूर्वी स्वतः त्या विषयाचे योग्य परीक्षण करा.