गेल्या काही वर्षांपासून भारतीय बाजारात मिड-कॅप कंपन्यांमध्ये गुंतवणूकदारांची आवड सातत्याने वाढत आहे. Mid Cap Mutual Fund म्हणजे अशा कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करणारे फंड, ज्या बाजारातील भांडवलीकरणानुसार १०१ व्या ते २५० व्या स्थानावर येतात. ज्यांचे बाजारमूल्य साधारणपणे ₹५,००० कोटी ते ₹२०,००० कोटी आहे. या कंपन्यांमध्ये लार्ज-कॅप कंपन्यांपेक्षा जास्त वाढीची क्षमता असते आणि स्मॉल-कॅप कंपन्यांपेक्षा तुलनेने जास्त स्थिरता असते, ज्यामुळे त्या दीर्घकालीन संपत्ती निर्मितीसाठी “स्मार्ट गुंतवणूक” ठरतात.

गुंतवणुकीतील खर्च कमी करण्यासाठी ‘एक्सपेन्स रेशिओ’ म्हणजे फंड व्यवस्थापनासाठी आकारले जाणारे शुल्क समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. हा लेख गुंतवणूकदारांना २०२५ मधील सर्वात कमी एक्सपेन्स रेशिओ असलेल्या “टॉप ५ मिड-कॅप म्युच्युअल फंड्स” बद्दल सविस्तर माहिती देईल, जेणेकरून त्यांची गुंतवणूक रणनीती अधिक प्रभावी होईल आणि संपत्ती निर्मिती च्या दिशेने योग्य पाऊल उचलता येईल.

२०२५ मध्ये Mid-Cap Mutual Fund का निवडाल?

मिड-कॅप म्युच्युअल फंड्स आजच्या भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी एक आकर्षक पर्याय म्हणून उदयास येत आहेत. लार्ज-कॅप फंड्सच्या तुलनेत त्यांच्यात जास्त वाढीची क्षमता आहे, कारण मिड-कॅप कंपन्या अजूनही त्यांच्या वाढीच्या टप्प्यात असतात आणि त्यांना लार्ज-कॅप बनण्याची प्रचंड क्षमता असते. त्याचबरोबर, स्मॉल-कॅप फंड्सच्या तुलनेत त्या कमी अस्थिर असतात, ज्यामुळे वाढ आणि स्थिरतेचा उत्तम समतोल राखला जातो.

2025 मध्ये मिड-कॅप क्षेत्रात – जसं की तंत्रज्ञान, आरोग्यसेवाआणि इन्फ्रास्ट्रक्चर – यात मजबूत वाढ अपेक्षित आहे. ET Markets च्या अहवालानुसार, गेल्या तीन महिन्यांत mid-cap फंड्सनी सरासरी 18.77% परतावा दिला आहे, जे सर्व इक्विटी फंड्समध्ये सर्वाधिक आहे. Invesco India Mid Cap Fund ने गेल्या 5 वर्षांत 32.6% चा वार्षिक CAGR नोंदवला आहे, जो बहुतांश Large-cap फंड्सपेक्षा जास्त आहे. दुसरीकडे, Edelweiss Mid Cap Fund ने सरासरी 35.4% चा 5 वर्षांचा CAGR दिला आहे – हा दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी मोठा फायदा ठरतो.

मिड-कॅप फंड्स पोर्टफोलिओ विविधीकरण साठी महत्त्वाचे आहेत, कारण ते वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये आणि मध्यम आकाराच्या कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करतात. यामुळे एकाच क्षेत्रावरील अवलंबन कमी होऊन धोका कमी होतो. दीर्घकालीन धनसंपत्ती निर्माण करण्यासाठी, मिड-कॅप फंड्सचा समावेश पोर्टफोलिओमध्ये करणे फायदेशीर ठरते, 

कमी Expense Ratio चा महत्त्व

एक्सपेन्स रेशिओ म्हणजे म्युच्युअल फंड हाऊसने फंड व्यवस्थापित करण्यासाठी वार्षिक आकारलेले शुल्क. हे शुल्क तुमच्या गुंतवणुकीतून दरवर्षी कापले जाते. म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीत ‘डायरेक्ट प्लॅन’ आणि ‘रेग्युलर प्लॅन’ असे दोन मुख्य प्रकार असतात. डायरेक्ट प्लॅनमध्ये गुंतवणूकदार थेट फंड हाऊसकडून युनिट्स खरेदी करतात, ज्यामुळे वितरक किंवा दलाल यांना द्यावे लागणारे कमिशन वाचते. यामुळे डायरेक्ट प्लॅनचा एक्सपेन्स रेशिओ ‘रेग्युलर प्लॅन’ पेक्षा नेहमीच कमी असतो.

उदाहरणार्थ, जर दोन मिड-कॅप फंड्सचे खर्चापूर्वीचे परतावे 12% असतील, पण एकाचा expense ratio 1.5% आणि दुसऱ्याचा 2.0% असेल, तर 10 वर्षांनंतर ₹1,00,000 ची गुंतवणूक 1.5% खर्च अनुपातासह सुमारे ₹3,30,000 पर्यंत वाढेल, तर 2.0% खर्च अनुपातासह ₹3,15,000 पर्यंत, म्हणजेच ₹15,000 चा फरक. मिड-कॅप्ससारख्या उच्च-जोखीम, उच्च-परतावा श्रेणींमध्ये, निव्वळ नफा वाढवण्यासाठी खर्च कमी करणे अधिक महत्त्वाचे ठरते. त्यामुळे, “कमी एक्सपेन्स रेशिओ असलेले म्युच्युअल फंड” निवडणे ही स्मार्ट गुंतवणूकीची एक मूलभूत रणनीती आहे.

Top 5 Mid Cap Mutual Funds with Lowest Expense Ratio 2025

खालील फंडांची निवड Expense Ratio (Growth Plan – Direct Variant) नुसार आहे. ही माहिती MoneyControl या विश्वसनीय पोर्टल्सवर ३१ मे २०२५ रोजी प्रकाशित डेटावर आधारित आहे.

1. ITI Mid Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.38% (Lowest in category)
• AUM: ₹1200 Crore
• Fund Managers: Rohan Korde , Rajesh Bhatia , Dhimant Shah
• Launch Date: 05-Mar-2021
• Benchmark: Nifty Midcap 150 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 97.3% इक्विटी गुंतवणूक, .
  • Large Cap: 9.42%, Mid Cap: 33.71%, Small Cap: 27.43%

2. Edelweiss Mid Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.40%
• AUM: ₹10027.89 Crore
• Fund Managers:  Dhruv Bhatia , Raj Koradia , Trideep Bhattacharya
• Launch Date: 01-Jan-2013
• Benchmark: Nifty Midcap 150 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 96.78% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap:  9.38%, Mid Cap: 30.18%, Small Cap: 23.46%

3. Kotak Emerging Equity Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.44%
• AUM: ₹53463.94 Crore
• Fund Managers: Atul Bhole
• Launch Date: 03-Jan-2013
• Benchmark: Nifty Midcap 150 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 95.37% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 5.77%, Mid Cap: 33.69%, Small Cap: 23.82%

4. White Oak Capital Mid Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.45%
• AUM: ₹3190.59 Crore
• Fund Managers: Trupti Agrawal , Shariq Merchant , Dheeresh Kumar Pathak , Piyush Baranwal , Ashish Agarwal , Ramesh Mantri
• Launch Date: 07-Sep-2022
• Benchmark: BSE Midcap 150 TRI
• Portfolio Highlights:  
  • 89.08% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 4.97%, Mid Cap: 31.96%, Small Cap: 15.48%. 

5. Mahindra Manulife Mid Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.45%
• AUM: ₹ 3775.59 Crore
• Fund Managers:  Krishna Sanghavi , Manish Lodha , Kirti Dalvi
• Launch Date: 30-Jan-2018
• Benchmark: Nifty Midcap 150 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 99.47% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 18.13%, Mid Cap: 38.11%, Small Cap: 22.7%

वरील माहिती फक्त शैक्षणिक उद्देशासाठी आहे. म्युच्युअल फंड गुंतवणूक ही बाजार जोखमीस अधीन आहे. भूतकाळातील परफॉर्मन्स हा भविष्यातील परताव्याचा संकेत नाही. कृपया गुंतवणूक करण्याआधी आपल्या आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घ्या.

Read : Top 5 Large Cap Mutual Funds with Lowest Expense Ratio 2025

भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे

मिड-कॅप फंड्समध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. लार्ज-कॅप फंडांच्या तुलनेत मिड-कॅप फंड्समध्ये जोखीम जास्त असते. 2025 मध्ये, मिड-कॅप फंड्सने ऊर्जा (+35.24%) आणि तंत्रज्ञान (+7.58%) यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये मजबूत कामगिरी दाखवली आहे, परंतु वास्तु (-7.37%) आणि औद्योगिक (-6.04%) क्षेत्रांमध्ये घट झाली आहे. हे दर्शवते की मिड-कॅप फंड्स बाजारातील चढ-उतारांना संवेदनशील असतात, त्यामुळे ते मध्यम ते उच्च जोखीम सहनशीलता असणाऱ्या भारतीय गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहेत. गुंतवणूकदारांनी आपली जोखीम सहनशीलता तपासूनच मिड-कॅप म्युच्युअल फंड्स मध्ये गुंतवणूक करावी, विशेषतः बाजारातील अस्थिरतेच्या काळात. 

मिड-कॅप फंड्स दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी डिझाइन केलेले आहेत. किमान 5 ते 7 वर्षांचा कालावधी सूचित केला जातो, तर काही तज्ज्ञ 7 ते 10 वर्षांचा कालावधी शिफारस करतात. हा दीर्घकालीन दृष्टिकोन बाजारातील अस्थिरता सहन करण्यास आणि मिड-कॅप कंपन्यांच्या वाढीच्या संभाव्यतेचा लाभ घेण्यासाठी आवश्यक आहे.

कमी एक्सपेन्स रेशिओ असूनही, मिड-कॅप क्षेत्रात योग्य कंपन्या निवडण्यासाठी कुशल फंड व्यवस्थापकाची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची असते. अस्थिर बाजारात रुपयाची सरासरी किंमत कमी करण्यासाठी सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) फायदेशीर ठरतो. 

इक्विटी म्युच्युअल फंडांवरील भांडवली नफ्यावर भारतात कर आकारणी होते – अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन असे त्याचे प्रकार आहेत, याची माहिती असणे आवश्यक आहे. STCG (Short Term Capital Gains), 1 वर्षाच्या आत विक्री केल्यास 20% कर. LTCG (Long Term Capital Gains), 1 वर्षानंतर ₹1.25 लाखांपेक्षा अधिक नफ्यावर 12.5% कर लागू . 

Read : Top 5 Small Cap Mutual Funds with Lowest Expense Ratio

स्मार्ट Wealth Creation चा तुमचा मार्ग

आपण पाहिले की, मिड-कॅप फंड्समध्ये वाढीची मोठी क्षमता आहे आणि सर्वात कमी एक्सपेन्स रेशिओ असलेले फंड निवडणे तुमच्या परताव्यासाठी महत्त्वाचे आहे. भारतीय गुंतवणूकदारांनी नेहमी स्वतःचे संशोधन करावे आणि आपली गुंतवणूक आर्थिक उद्दिष्टे व जोखीम क्षमतेनुसार असावी.

आता तुमची Wealth Creation यात्रा सुरू करा. योग्य नियोजन, SIP सारखे स्मार्ट टूल्स, आणि Mid Cap mutual fund मध्ये सातत्यपूर्ण गुंतवणूक केल्यास तुम्हाला भविष्यात चांगला फायदा मिळू शकतो.

Disclaimer: वरील माहिती केवळ शैक्षणिक आणि माहितीच्या उद्देशाने आहे. हा लेख कोणत्याही प्रकारचा गुंतवणूक सल्ला नाही. कृपया कोणतीही आर्थिक गुंतवणूक करण्यापूर्वी SEBI नोंदणीकृत गुंतवणूक सल्लागाराचा सल्ला घ्या. फंडांची कामगिरी भूतकाळात चांगली असली तरी भविष्यात हमी नाही. बाजार जोखमीचा अधीन आहे.