Small Cap Mutual Fund मध्ये गुंतवणूक करून उच्च परतावा मिळवण्याची तुमची इच्छा आहे, पण खर्चाची चिंता वाटतेय का? भारतीय शेअर बाजारात, स्मॉल कॅप कंपन्यांनी गेल्या काही वर्षांपासून लक्षणीय कामगिरी केली आहे, ज्यामुळे अनेक भारतीय गुंतवणूकदार या श्रेणीकडे आकर्षित झाले आहेत. उदाहरणार्थ, क्वांट स्मॉल कॅप फंडने गेल्या 5 वर्षांत 45.62% पर्यंत वार्षिक परतावा दिला आहे. परंतु, यात उच्च जोखीम आणि अस्थिरता आहे, विशेषतः बाजारात घसरण असताना.

येथे Expense Ratio महत्त्वाचे ठरतो. हे तुमच्या गुंतवणुकीतून फंड व्यवस्थापनासाठी कापले जाणारे वार्षिक शुल्क आहे. तुम्ही जितके जास्त शुल्क द्याल, तितका तुमचा निव्वळ परतावा कमी होईल. दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी, कमी खर्च गुणोत्तर असलेला फंड निवडणे हे तुमच्या संपत्तीच्या निर्मितीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरते. या ब्लॉग पोस्टमध्ये आपण सर्वात कमी खर्च गुणोत्तर असलेल्या टॉप 5 स्मॉल कॅप म्युच्युअल फंडांची माहिती घेणार आहोत, जेणेकरून तुम्ही ‘स्मार्ट गुंतवणूक’ करू शकाल.

Small Cap Mutual Fund चे सामर्थ्य आणि दीर्घकालीन गुंतवणुकीचे फायदे

स्मॉल कॅप म्युच्युअल फंड हे असे फंड आहेत जे प्रामुख्याने लहान मार्केट कॅपिटलायझेशन म्हणजे ₹5000 कोटी रुपयांपेक्षा कमी असलेल्या कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करतात. SEBI च्या वर्गीकरणानुसार, 251 व्या क्रमांकापासून पुढील कंपन्या स्मॉल-कॅप मानल्या जातात, तर पहिल्या 100 कंपन्या लार्ज-कॅप (₹20000 कोटींपेक्षा जास्त) आणि 101-250 मिड-कॅप असतात.

या लहान कंपन्या सहसा त्यांच्या वाढीच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात असतात आणि त्यांच्याकडे भविष्यात वेगाने वाढण्याची प्रचंड क्षमता असते. जर त्यांनी योग्य वाढ दर्शविली, तर त्यांचे शेअर्स मोठ्या प्रमाणात वाढू शकतात, ज्यामुळे फंडांना उत्कृष्ट परतावा मिळतो. जुलै 2025 पर्यंतच्या आकडेवारीनुसार, अनेक स्मॉल कॅप फंडांनी मागील 5 वर्षांत 30% ते 35% पेक्षा जास्त वार्षिक CAGR नोंदवला आहे. उदाहरणार्थ, Bandhan Small Cap Fund ने 35.61% तर Bank of India Small Cap Fund ने 33.88% CAGR दिला आहे.

उच्च परताव्याच्या क्षमतेसोबत स्मॉल कॅप फंड्समध्ये उच्च अस्थिरता देखील असते. मोठ्या कंपन्यांच्या तुलनेत या कंपन्या कमी स्थिर असू शकतात आणि बाजारातील चढ-उतारांना त्या अधिक संवेदनशील असतात. त्यामुळे, गुंतवणूकदारांनी या फंडांमध्ये गुंतवणूक करताना जोखीम घेण्याची तयारी ठेवावी लागते.

स्मॉल कॅप फंडातील गुंतवणूक कमीत कमी 5-7 वर्षांच्या दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी उपयुक्त मानली जाते. हा कालावधी फंडाला बाजारातील चढ-उतार सहन करून चांगला परतावा मिळवण्यासाठी पुरेसा असतो. त्यामुळे, जर तुमची गुंतवणुकीची उद्दिष्टे दीर्घकालीन असतील, तर Small Cap Mutual Funds तुमच्या पोर्टफोलिओसाठी एक महत्त्वाचा भाग बनू शकतात.

तुमच्या गुंतवणुकीवर Expense Ratio चा कसा परिणाम होतो?

Expense Ratio म्हणजे म्युच्युअल फंड व्यवस्थापित करण्यासाठी आकारले जाणारे एकूण वार्षिक शुल्क. यामध्ये फंड व्यवस्थापन शुल्क, प्रशासकीय खर्च , रजिस्ट्रार आणि ट्रान्सफर एजंटचे शुल्क, मार्केटिंग खर्च इत्यादी गोष्टींचा समावेश होतो. हे शुल्क फंडाच्या एकूण मालमत्तेच्या (AUM) टक्केवारीत कापले जाते, ज्यामुळे ते तुमच्या निव्वळ परताव्यावर थेट परिणाम करते.

म्युच्युअल फंडात Direct Plan आणि Regular Plan असे दोन पर्याय असतात. डायरेक्ट प्लॅनमध्ये कोणताही वितरक किंवा एजंट नसल्यामुळे expense ratio कमी असते (उदा. 0.3% ते 0.8% स्मॉल कॅप फंडांसाठी). तर, रेग्युलर प्लॅनमध्ये वितरकाचे कमिशन समाविष्ट असल्यामुळे खर्च जास्त असते (उदा. 1.5% ते 2.5% किंवा त्याहून अधिक). म्युच्युअल फंड निवड करताना हा फरक लक्षात घेणे आवश्यक आहे.

याचा दीर्घकालीन परिणाम पाहूया: जर दोन स्मॉल-कॅप फंडांचे खर्चापूर्वीचे परतावे 20% असतील, पण एकाचा expense ratio 0.9% आणि दुसऱ्याचा 1.8% असेल, तर 10 वर्षांनंतर ₹1,00,000 चे किती होतील ते खालीलप्रमाणे:

• फंड ‘अ’ (Expense Ratio 0.9%): ₹1,00,000 चे 10 वर्षांनंतर अंदाजे ₹5,75,300 होतील (निव्वळ परतावा 19.1%).
• फंड ‘ब’ (Expense Ratio 1.8%): ₹1,00,000 चे 10 वर्षांनंतर अंदाजे ₹5,29,300 होतील (निव्वळ परतावा 18.2%).

तुम्ही पाहू शकता की, फक्त 0.9% च्या फरकामुळे, 10 वर्षांनंतर फंड ‘अ’ मध्ये तुम्हाला फंड ‘ब’ च्या तुलनेत ₹46,000 अधिक मिळतील. हा फरक चक्रवाढ व्याजामुळे वाढतो आणि गुंतवणुकीचा कालावधी जसजसा वाढतो, तसतसा हा फरक अधिक लक्षणीय होत जातो.

या उदाहरणावरून स्पष्ट होते की, Expense Ratio हे तुमच्या गुंतवणुकीच्या निव्वळ परताव्यावर किती महत्त्वाचा परिणाम करते. म्हणूनच, म्युच्युअल फंड निवडताना केवळ फंडाची कामगिरीच नव्हे, तर त्याचे हा रेशो देखील बारकाईने तपासणे हे स्मार्ट गुंतवणुकीचे एक महत्त्वाचे लक्षण आहे.

Read : Top 5 Large Cap Mutual Funds with Lowest Expense Ratio 2025

Top 5 Small Cap Mutual Fund with Lowest Expense Ratio 2025

खालील फंडांची निवड Expense Ratio (Growth Plan – Direct Variant) नुसार आहे. ही माहिती MoneyControl या विश्वसनीय पोर्टल्सवर ३० जून २०२५ रोजी प्रकाशित डेटावर आधारित आहे.

1. Tata Small Cap Mutual Fund 

• Expense Ratio: 0.33% (Lowest in category)
• AUM: ₹11163.84 Crore
• Fund Managers:  Chandraprakash Padiyar , Jeetendra Khatri
• Launch Date: 12-Nov-2018
• Benchmark: Nifty Smallcap 250 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 91.51% इक्विटी गुंतवणूक, .
  • Mid Cap: 8.71%, Small Cap: 60.71%

2. Bandhan Small Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.39%
• AUM: ₹ 12981.57 Crore
• Fund Managers:   Manish Gunwani , Kirthi Jain , Ritika Behera , Harsh Bhatia
• Launch Date: 26-Feb-2020
• Benchmark: BSE 250 Smallcap TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 83.54% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap:  3.6%, Mid Cap: 10.7%, Small Cap: 42.44%

3. Edelweiss Small Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.42%
• AUM: ₹ 4929.76 Crore
• Fund Managers:  Dhruv Bhatia , Raj Koradia , Trideep Bhattacharya
• Launch Date: 07-Feb-2019
• Benchmark: Nifty Smallcap 250 TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 97.21% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 2.23%, Mid Cap: 13.72%, Small Cap: 48.56%

4. Mirae Asset Small Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.42%
• AUM: ₹ 1789.73 Crore
• Fund Managers: Siddharth Srivastava , Varun Goel
• Launch Date: 31-Jan-2025
• Benchmark: Nifty Smallcap 250 TRI
• Portfolio Highlights:  
  • 94.7% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 8.23%, Mid Cap: 7.65%, Small Cap: 50.24%. 

5. Invesco India Small Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.44%
• AUM: ₹ 7424.64 Crore
• Fund Managers:  Aditya Khemani , Taher Badshah
• Launch Date: 30-Oct-2018
• Benchmark: BSE 250 Smallcap TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 97.39% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 4.57%, Mid Cap:  9.8%, Small Cap: 36.56%

5. Mahindra Manulife Small Cap Mutual Fund

• Expense Ratio: 0.44%
• AUM: ₹ 4065.41 Crore
• Fund Managers: Krishna Sanghavi , Manish Lodha , Vishal Jajoo
• Launch Date: 12-Dec-2022
• Benchmark: BSE 250 Smallcap TRI
• Portfolio Highlights: 
  • 98.17% इक्विटी गुंतवणूक
  • Large Cap: 4.99%, Mid Cap: 21.81%, Small Cap: 41.36%

वरील माहिती फक्त शैक्षणिक उद्देशासाठी आहे. म्युच्युअल फंड गुंतवणूक ही बाजार जोखमीस अधीन आहे. भूतकाळातील परफॉर्मन्स हा भविष्यातील परताव्याचा संकेत नाही. कृपया गुंतवणूक करण्याआधी आपल्या आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घ्या.

योग्य Small Cap Mutual Fund कसा निवडाल?

केवळ expense ratio कमी असणे पुरेसे नाही; योग्य Small Cap Mutual Fund निवड करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे.

1. आपले गुंतवणुकीचे उद्दिष्ट आणि जोखीम क्षमता निश्चित करा: स्मॉल कॅप फंड्समध्ये उच्च परताव्यासोबत जोखीमही जास्त असते. तुमची जोखीम घेण्याची क्षमता आणि किती वर्षांसाठी गुंतवणूक करणार आहात, हे स्पष्ट असणे महत्त्वाचे आहे.
2. फंडाची ऐतिहासिक कामगिरी तपासा: फंडाने भूतकाळात सातत्यपूर्ण परतावा दिला आहे का हे पहा, परंतु लक्षात ठेवा की मागील कामगिरी भविष्यातील परताव्याची हमी देत नाही. जुलै 2025 पर्यंतच्या डेटानुसार, अनेक फंडांनी चांगले रिटर्न दिले आहेत, पण बाजारातील स्थिती बदलू शकते.
3. फंड व्यवस्थापक आणि त्यांच्या टीमचा अनुभव: फंड व्यवस्थापकाचा ट्रॅक रेकॉर्ड आणि त्यांची गुंतवणूक रणनीती समजून घ्या. अनुभवी टीम असलेले फंड अधिक सुरक्षित मानले जातात.
4. फंडाची पोर्टफोलिओ रचना आणि Diversification: फंड कोणत्या उद्योगांमध्ये किंवा कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करत आहे, ते तपासा. पोर्टफोलिओमध्ये पुरेसे विविधीकरण असावे, जेणेकरून एकाच क्षेत्रातील धक्क्याचा परिणाम कमी होईल.
5. SIP द्वारे गुंतवणूक करण्याचा विचार करा: बाजारातील अस्थिरता कमी करण्यासाठी आणि सरासरी गुंतवणुकीचा खर्च कमी करण्यासाठी सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) हा एक उत्तम मार्ग आहे.
6. वेळोवेळी आपल्या पोर्टफोलिओचे पुनरावलोकन करा: तुमच्या गुंतवणुकीची नियमितपणे तपासणी करा आणि तुमच्या उद्दिष्टानुसार आवश्यक बदल करा. या गुंतवणूक टिप्स तुम्हाला योग्य निर्णय घेण्यास मदत करतील.

Read : स्मार्ट गुंतवणूक: Top 5 Mid Cap Mutual Funds with Lowest Expense Ratio

स्मार्ट Wealth Creation चा तुमचा मार्ग

थोडक्यात सांगायचे तर, कमी expense ratio असलेल्या Small Cap Mutual Funds मध्ये गुंतवणूक करणे हे तुमच्या दीर्घकालीन संपत्ती निर्मितीसाठी एक स्मार्ट गुंतवणूक आहे. हे फंड उच्च परताव्याची क्षमता देतात, परंतु त्यासाठी योग्य संशोधन आणि जोखीम समजून घेणे आवश्यक आहे. कोणताही अंतिम निर्णय घेण्यापूर्वी, नेहमीच आपल्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्यावा आणि स्वतः सखोल संशोधन करावे. अधिक उपयुक्त गुंतवणूक माहितीसाठी, आमच्या इतर ब्लॉग पोस्ट नक्की वाचा किंवा आमच्याशी संपर्क साधा.

Disclaimer: The information provided in this blog is for educational and informational purposes only. Please consult your financial advisor before making any investment decisions. Mutual fund investments are subject to market risks. We do not provide any investment advice or guarantee returns.